Woon je in de buurt van een vestiging van het van oorsprong Amerikaanse hamburgerbedrijf McDonald’s dan ben je van één ding verzekerd: troep op straat. Neem dat ‘in de buurt’ trouwens maar een beetje ruim, want elke vestiging van McDonald’s is het episch centrum van wat je gerust een cirkel van fastfood-afval kunt noemen met een doorsnee van minstens een kilometer of vijf.
De gasten van McDonald’s laten na hun bezoek een spoor van rotzooi achter, dat trouwens vaak veel verder reikt dan die vijf kilometer: bekers, rietjes, servetjes, hamburgerdoosjes, tasjes, rietjes, lepeltjes, flesjes, mayonaisekuipjes en alles wat de fastfoodgigant verder maar aan verpakkingsmaterialen gebruikt om zijn frietjes, hamburgers, milkshakes en wat dies meer zij aan de man te brengen.
Klanten
Al die troep wordt natuurlijk niet door McDonald’s zelf op straat gemieterd. Dat doen de klanten, die zich – na hun buikje vol te hebben gegeten aan een Big Mac met een portie Franse frietjes – op de voor hen makkelijkste wijze ontdoen van de restproducten van hun maaltijd: de straat als afvalbak.
Ja, ook ouderen gooien afval op straat
McDonald’s is vooral populair bij de jeugd en je mag er, denk ik, wel vanuit gaan dat de meeste hamburgertroep door jongeren op straat wordt gemikt (voor hier een – afgeleide – discussie over ontstaat: ja, ook ouderen gooien teveel afval op straat, zoals iedereen met ogen in zijn hoofd vaak genoeg zelf kan constateren). Maar de rotzooi rond McDonald’s vestigingen lijkt toch echt afkomst van jongeren die – vooral in het weekeinde – een avondje uitgaan afsluiten met een vette hap. En gelijk hebben ze!
Afvalbakken
Je kunt de schuld voor de rommel dus bij de klanten van McDonald’s leggen: als die hun troep niet op straat zouden gooien maar keurig in de afvalbakken, was er – letterlijk – geen vuiltje aan de lucht. Waarom mensen hun rommel onbekommerd op straat gooien is me trouwens een raadsel. Want iedereen heeft van jongsafaan wel geleerd om dat vooral niet te doen. Maar het zal te maken hebben met het gemakzuchtige idee dat het allemaal niets uitmaakt omdat ‘iemand anders het wel opruimt’. En we zijn natuurlijk allemaal jong en zorgeloos geweest.
Maar gaat het hamburgerrestaurant daarmee zelf vrijuit? Volgens mij zou dat te makkelijk zijn. Want het is en blijft een feit dat al die zooi op straat – die bekers, bakjes, servetjes, tasjes, mayonaisekuipjes etc. die je vooral na een weekeinde overal in Nieuwegein ziet liggen – afkomstig is uit één bron: McDonald’s. En dan met name de enige Nieuwegeinse vestiging van de keten, die op Blokhoeve. Het bedrijf is, kun je met recht zeggen, op z’n minst medeverantwoordelijk voor het zwerfafval dat op zoveel plaatsen de aanblik van onze stad verpest.
Goudgeld
McDonald’s is een international met duizenden restaurants overal ter wereld die goudgeld verdient met het verkopen van in wegwerpverpakkingen gestoken etenswaren. Die wegwerpverpakkingen zijn een onmiskenbaar onderdeel van het product en de ‘beleving’ daarvan.
De aandeelhouders worden rijk, de inwoners betalen de prijs
Alleen in Nederland al bedroeg de omzet van McDonald’s vorig jaar 841 miljoen euro en dat was door corona nog een slecht jaar ook. Wereldwijd verkoopt McDonald’s voor miljarden aan hamburgers en aanverwante producten en maakt daar torenhoge winsten mee. Kort gezegd: de aandeelhouders van McDonald’s worden rijk, de inwoners van Nieuwegein (en van duizenden andere steden in de wereld) betalen de prijs in de vorm van vervuilde straten.
McDonald’s doet er intussen alles aan om zichzelf als duurzaam te presenteren. Op de website van het bedrijf wemelt het van de prachtig klinkende verklaringen over ‘een gezond menu’ (sure!) het verminderen van afvalstromen door recycling etc. En ik geloof best dat het bedrijf duurzamer wil worden – al was het maar omdat dat ook goeie marketing is en het bedrijf er goeie sier mee kan maken. Het recente vervangen van plastic rietjes is in ieder geval een kleine, maar mooie stap in dat streven.
Parkeerplaats
En ook de schoonmakers die elke ochtend hun rondje doen over de met afval bezaaide parkeerplaats bij de Nieuwegeinse McDonald’s doen goed werk. Al blijft het wel jammer dat de dagelijkse schoonmaak niet verder strekt dan de directe omgeving van het hamburgerrestaurant. Dat veegt daarmee wel zijn eigen straatje keurig schoon, maar zadelt de Nieuwegeiners – en miljoenen andere mensen op de wereld – met het afval waarin al die smakelijke snacks zijn verpakt. Dus als we het hebben over de ergernis die het vele zwerfvuil veroorzaakt en het bestrijden van al die rommel: moeten we er dan niet eens mee beginnen het bedrijf dat de oorzaak is van zoveel troep op straat daar op aan te spreken? Kan er misschien iets van die miljardenwinst worden gebruikt om de straten in Nieuwegein – en de rest van de wereld – te verschonen van al die meuk en niet alle ellende – en de opruimkosten in de vorm van gemeentelijke lasten – af te wentelen op de Nieuwegeiners?
De foto’s bij dit artikel zijn binnen een half uur gemaakt tijdens een fietsrondje door Zuilenstein en tonen slechts een zeer beperkt deel van het aangetroffen McDonald’s afval.
